Hoogdruktechniek, ook bekend als relief printing, is een van de oudste druktechnieken waarbij teksten en afbeeldingen worden gedrukt door inkt aan te brengen op verhoogde delen van een drukvorm.
Ontstaan van de Boekdrukkunst
Johannes Gutenberg, geboren in Mainz rond 1400, wordt in de Westerse wereld beschouwd als de uitvinder van de boekdrukkunst met losse loden letters. Zijn werk in de 15e eeuw leidde tot de productie van de beroemde Gutenberg Bijbel, de eerste met losse letters gedrukte Bijbel. Er was een mythe dat Laurens Jansz. Coster uit Haarlem de boekdrukkunst had uitgevonden, maar deze claim is onjuist. Voor Gutenberg werd er in China en Japan al gedrukt met houten blokken.
Matrijs en Patrijs
Gutenberg’s belangrijke bijdrage was de heruitvinding van de matrijs (lettermoeder) en de patrijs (letterstempel), technieken die al in China door Bi Sheng (11e eeuw) waren ontwikkeld. Bi Sheng gebruikte kleitabletten om Chinese karakters te drukken, maar zijn methode bleef lange tijd onbekend in het Westen.
Het Zetproces
Zetten, het samenstellen van tekst voor druk, werd handmatig gedaan met losse loden letters, een tijdrovende klus. Mechanische innovaties zoals de Linotype en Monotype in de 19e eeuw versnelden dit proces aanzienlijk. Linotype-machine zette complete regels tekst, terwijl Monotype losse letters gebruikte.
Gutenberg voltooide zijn Bijbel tussen 1452 en 1455. Het boek werd gezet met losse loden letters en had een oplage van 180 exemplaren, deels op perkament. Het zetten en drukken vergde veel tijd en arbeidskracht. Deze techniek maakte geschriften toegankelijker voor een breder publiek, wat leidde tot een grotere verspreiding van kennis en onderwijs.
Censuur en Invloed
De boekdrukkunst zorgde voor een verschuiving in de machtsdynamiek door kennis breder toegankelijk te maken. Dit leidde echter ook tot censuur door zowel wereldlijke als geestelijke machthebbers die de controle over informatie wilden behouden.
Plantijn en Moretus
In Antwerpen stichtte Christoffel Plantin in 1555 de eerste grote drukkerij van Noord-Europa, "Officina Plantiniana". Na zijn dood werd het bedrijf voortgezet door zijn schoonzoon Jan I Moretus. Plantin's drukkerij was een centrum van intellectuele uitwisseling en innovatie.
Conclusie
De boekdrukkunst, vanaf de vroege blokdrukken in Azië tot de geavanceerde technieken van Gutenberg en zijn opvolgers, heeft een onschatbare bijdrage geleverd aan de verspreiding van kennis en cultuur. Deze technologische vooruitgang heeft de basis gelegd voor de moderne informatieverspreiding en heeft een blijvende impact gehad op de samenleving.
Klik op de button om het hele document over druktechnieken te kunnen lezen.
© Hermens Concept. Creation. Motion.